Cumhuriyet medeni kanunu getirdi, kadınların sosyal hayata ve iş yaşamına katılımını sağladı. Dönemi için son derece radikal adımlar atarak kadınları neredeyse erkeklerle eşit konuma taşıdı. Evet “neredeyse” ve evet “dönemine göre”.
Bugün kadın haklarından bahsederken temel referans noktamız halen 1934. Kadınlara dünyada ilk seçme ve seçilme hakkı tanınan ülkelerden birinde yaşıyoruz. Peki bunca yıl sonra kadınlar ne kadar seçilebiliyor, neyi seçebiliyor?
Atatürk’ün Cumhuriyeti’nin en önemli özelliği devrimci olmasıdır. Bunu kendisi pek çok kez söylemiş. Söylediklerimle bilim çatışırsa bilimi seçin diyebilen, örneği az bulunur bir liderimiz var.
Oysa bugün kadın hakları konusunda 1934’ten bir adım ileri gidebilmiş değiliz. Medeni Kanun, aile içi şiddet gibi konularda önlem almak için biraz düzenlenmiş olsa da bugünün gereklerinin çok gerisinde kalan ve kadınları aşağılayan birçok hüküm içeriyor.
Türk kanunlarına göre kadın hala erkeğin evinde, erkeğin soyunda, erkeğin ismi altında yaşıyor. Kadının evlenmesi hala erkeğinkinden farklı kurallara bağlı. Kadın hala geride, “erkeğinin” arkasında. En iyi ihtimalle yanında.
Sosyal yaşamda kadınlar hala ayıp, cinsiyetleriyle kısıtlanıyor, erkek egemen toplumsal kurguda yer bulmakta güçlük çekiyorlar.
Dilek İmamoğlu son zamanlarda sosyal medya platformlarında çokça övülüyor, Türkiye’nin arzuladığı first lady olarak sunuluyor. Modern giyimli, erkeğinin yanında duran, düzgün cümle kurabilen, çocuklarını yetiştirmiş eğitimli bir kadın. Kendisine hiçbir sözüm yok.
Peki Cumhuriyet’in kadınlara armağan ettiği bu muydu? Devrimci ruhun gereği 2019 yılında hala erkeğinin yanında süs bitkisi gibi duran first lady lerden ibaret olmak mıdır?
Erkeğinin pusulasından ayrılmadan ona uygun düzgün cümleler kurmak.
Ona yakışır şekilde giyinmek.
Yanında durmak.
Bakmak.
Bizim coğrafyamızda erkekler güçlü fikirleri olan kadınları sevmez. Kadının kendi fikrinin cisminin olması rahatsız edici bulunur. Bu durum, Cumhuriyet’in kuruluş yıllarından beri bir adım ileriye gidememiş “aile” kavramı açısından sıkıntılıdır. İlişkilerde huzursuzluk yaratır.
Huzur duran kadındadır.
Erkeğinin yanında
Ona yakışır kıyafetle
Onun fikir dünyası çerçevesinde
Onun isminde
Naif
Sakin
Yumuşak
Oysa Cumhuriyet’in ateşi en çok kadınların içinde yandı. Kadınlar, sistematik şekilde aşağılanmaları toplumsal ve dokunulmaz ananelere bağlanmış dünyanın en büyük azınlığıdır. Bu yüzden her daim devrimci olmanın önemini en çok kadınlar anladı. Bu yüzden Çankaya teyzeleri rahatsızdır. Rahatsız eder.
Cumhuriyet kadını durmaz. Susmaz. Uymaz.
Cumhuriyet kadını hoşa gitmeyen şeyler söyler.
Cumhuriyet kadını rahatsız eder.
Cumhuriyet kadını first lady olmak, yiğitler doğurmak için doğmamıştır.
Cumhuriyet kadının ruhu bir erkeğin yanında sakin sakin duramayacak kadar delikanlıdır.
Cumhuriyet kadını yürüyecek, konuşacak, söyleyecek, yapacak ve göreceksiniz bu ülkeyi bu çıkmazdan erkek meclisleri ve onların first lady leri değil, bizzat kadınlar çıkaracak.
Cumhuriyet Bayramınız kutlu olsun!
Yakılacak Düşünceler 